1492 Osmanlıya Yahudi Göçü

Yüzyılın başında sicilya dan 1420 de venedik ten ve 1470 te bavyera dan kovulan veya kaçan yahudiler kurtuluşu osmanlı topraklarına sığınmakta bulmuştur.

1492 osmanlıya yahudi göçü. 31 mart 1492 ispanya yahudileri için osmanlı topraklarına büyük göçün başlangıç tarihi oldu. 1492 ihracında portekiz e sığınan 100 000 kadar yahudi nin de başına aynı felaketler geldi. Isabel ile aragon kralı ii. Nitekim dönmelik dediğimiz çift kimliklilik osmanlıya sabetay sevi eli ile ispanyadan gelmişti.

Ispanya 500 yıl önce engizisyondan kaçarak ciddi bir bölümü osmanlı imparatorluğu na sığınan yahudilerin torunlarına vatandaşlık teklif etmeyi planlıyor. Eleştirel bir gözle 1492 sefarad ların osmanlıya kabulü. Yahudilerin yapılan bu kurgu ile bir çok ülkeden geçerek osmanlı ya kadar ulaşmalarında bir çok etken vardır. Fethedildiği esnada tamamen boşalmış olan bursa ya orhan bey in çıkardığı davet üzerine özellikle şam yahudileri ve bizans imparatorluğu nun çeşitli yerlerinde yaşayan yahudilerden birçoğu göç.

Bayezid pek çok önemli olaya yeteri kadar ilgi göstermemesine rağmen yahudilerden müsamahasını esirgemedi. Osmanlı padişahları yeni fethettikleri toprakların canlandırılması için ayrım yapmadan savaş esnasında kaçmış olan insanları iskan için geri çağırdılar. Bugün ülkemizde doğuştan seçilmiş olanları anlamak için 1250 1391 1492 ispanyasındaki yahudi dönmesi konversoların tarihlerini ve konumlarını çok iyi incelemek gerekmektedir. Donna gracia yahudi kaynaklarınca tarih sahnesine çıkan yahudi.

Edirne deki yeşiva yahudi din okulu ülkenin her yerindeki yahudi öğrenciler için bir eğitim ve kültür merkezi oluşturdu. Yahudiler osmanlıya neden sığındı. Ferdinand tarafından 31 mart 1492 de elhamra sarayı nda imzalanarak ilan edilen ve ispanya da yaşayan yahudilerin kovulması kararını gerekçeleriyle birlikte ifade eden belgedir. 1492 de 2 beyazit osmanlı topraklarına toplu yahudi göçü bu şehirlerdeki yahudiler ülke osmanlı toprakları genelindeki yahudi nüfusunu da artırmış oldu.

Bunların arasında tam ibn yahya abraham ibn yaeş ve yosef karo bulunmaktaydı. 1492 yahudi göçü fatih ten sonra başa geçen 2. Ispanya kraliçesi isabella nın 31 mart 1492 tarihinde çıkarttırdığı ferman la yahudilerin ispanya dan kovuluşu ile ilgili çalışmayı başlattığı bilinmektedir. Bu kararnameye göre yahudi dinine mensup veya biyolojik olarak yahudi olan herkes ispanya yı terk edecek.

örneğin 1376 da macaristan dan 1394 te fransa dan 15. 1497 1498 de portekiz den göç eden yahudilerin hayatta kalanlarının çoğu osmanlı imparatorluğu na sığındı.